Биыл Ұлы Отан соғысының аяқталғанына 80 жыл толады. Бұл еліміз үшін осы жылғы ең елеулі оқиғалардың бірі болатыны сөзсіз. Себебі, Ұлы Отан соғысы ардагерлері – өз елін қорғау үшін жанқиярлықпен күрескен батырлар. Олар Отанға деген сүйіспеншілігімен, қаһармандығымен, төзімділігімен тарихта қалды. Ардагерлердің ерлігі – соғыстың ауыр кезеңдерінде неміс фашистеріне қарсы күресте көрсеткен жанқиярлық әрекеттерімен өлшенеді. Ұлы Отан соғысы ардагерлері тек соғыста емес, кейінгі кезеңде де еңбек етіп ел дамуына үлкен үлес қосты. Соғыстан кейінгі қалпына келтіру жұмыстарына атсалысып, жаңа өмір салып, еліміздің экономикасы мен мәдениетін дамытуға қатысты. Олардың ерлігін ұлықтау – біздің парызымыз, себебі олар осы күнге дейінгі бейбітшілік пен тұрақтылықтың кепілі болды.
Ұлы Жеңістің мерейтойлық жылына орай газетімізде майдангерлерге арналған «Олар Отан үшін соғысты» атты арнайы айдар ашып отырмыз. Жыл бойы Қордай өңірінің батырлары туралы материалдар жариялап, олардың ерлігі мен бейбіт өмірге қосқан үлестері жайлы баяндамақпыз.
Алғашқы мақалада «Қордай шамшырағы» газетінде жұмыс істеген әріптесіміз, Мақан Боқаев жайлы жазуды жөн көрдік. 2025 жылы Ұлы Отан соғысының ардагері, журналистика саласының майталманы Мақан Боқаевтың туғанына 100 жыл толып отыр. Ол – отансүйгіштік пен табандылықтың жарқын үлгісі болған тұлға. Оның өмір жолы қиын-қыстау замандағы қазақ халқының қайсарлығын, рухының беріктігін көрсетеді.
Балалық шағы мен соғыс жылдары
Мақан Боқаев 1925 жылы қазіргі Алматы облысы, Ақтерек ауылында қарапайым отбасында дүниеге келген. Жастайынан ел мен жерге деген сүйіспеншілік бойына сіңіп өсті. Алайда балалық шағы ашаршылық пен соғыс сияқты ауыр кезеңдермен тұспа-тұс келді. Небәрі 16 жасында, 1941 жылы, ол өз еркімен соғысқа аттанып, Отан қорғаушылар сапына қосылды. Жасөспірім шағында әскери тәртіпті меңгеріп, майданның ауыр жүгін көтерді. Оның ерлігі мен табандылығы майдандастарының есінде мәңгі сақталған. Соғыстағы ерлігі үшін түрлі марапаттарға ие болды. 1945 жылдың сәуір айында, жеңіс қарсаңында, денсаулығынан айырылып, екінші топтағы мүгедек болып елге оралады. Бірақ бұл қиындық оның жігерін жасыта алмады.
Білім жолындағы талпыныс
Соғыс аяқталған соң Мақан Боқаев білім алу мен еңбекке ден қойды. 1945 жылы ҚазҰУ-дың (қазіргі әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті) журналистика факультетіне оқуға түсіп, сол кезеңде республикалық «Социалистік Қазақстан» газетінде корректор болып жұмыс істейді. Оның еңбекқорлығы мен білімге деген құштарлығы осы саланың білікті маманы болуына негіз болды. 1949 жылы ол сол кездегі Красногор ауданына келіп, «Красногоршы» газетінде қызмет атқара бастайды. Бұдан кейін Луговой және Шу аудандық газеттерінде де абыройлы еңбек етіп, 1961 жылы «Қордай шамшырағы» газетіне орналасады. Ол осы аудандық газетте соңғы деміне дейін қызмет етіп, жергілікті баспасөздің дамуына өлшеусіз үлес қосты.
Қаламгердің шығармашылығы мен кәсіби жетістіктері
Мақан Боқаев тек аудандық басылымдарда емес, республикалық деңгейдегі басылымдарда да қалам тербеді. Оның «Социалистік Қазақстан», «Қазақ әдебиеті» газеттері мен «Жалын», «Қазақстан әйелдері» журналдарында жарық көрген мақалалары оқырмандар тарапынан жоғары бағаланды. Ол қоғамдағы маңызды мәселелерді көтеріп, рухани бай мұра қалдырды. Сонымен қатар, Мақан Боқаев жас тілшілерді тәрбиелеуде ерекше рөл атқарды. Ол журналистиканың қыр-сырын үйретіп, талай шәкіртті үлкен жетістіктерге жетеледі. Оның тәлімгерлік мектебінен өткен жастар кейіннен білікті журналистер ретінде танылды. Соның бірі – Мақан Боқаевпен бірге жұмыс істеген Құрманбек Әлімжан.
Ерен еңбегі мен марапаттары
Мақан Боқаевтың соғыс пен бейбіт өмірдегі еңбегі жоғары бағаланды. Ол «Ерлігі үшін», «Ерен ерлігі үшін» және «Еңбектегі ерлігі үшін» медальдарымен марапатталған. Сонымен қатар, Ұлы Жеңістің 30 жылдығы қарсаңында КСРО Қорғаныс министрі, маршал А.Гречконың арнайы құттықтау хаты оның майдангерлік еңбегін ерекше айшықтайды.
Отбасылық өмірі – тәрбие мен мейірім үлгісі
Мақан Боқаев жұбайы Нұрғайшамен бірге екі ұл, екі қыз тәрбиелеп өсірді. Балаларының барлығы өмірден өз орнын тауып, қоғамға үлес қосқан азаматтарға айналды. Қазіргі таңда олардың ұрпағы көбейіп, өзінше бір қауымға айналды.
Қорытынды
Мақан Боқаевтың өмір жолы – патриотизм, қажырлы еңбек және жоғары адамгершілік қасиеттердің үлгісі. Ол майдан даласында батырлық танытып, бейбіт өмірде қаламымен ұлтқа қызмет етті. Оның есімі қазақ журналистикасы тарихында мәңгі сақталады. Осындай тұлғалар арқылы біз тарихымызды танимыз, ал олардың ерлікке толы өмір жолы ұрпаққа рух береді.
