Судағы қауіпсіздіктің маңызды шарты — қайықпен жүру ережелерін қатаң сақтау. Қайыққа отырмас бұрын, оны мұқият тексеріп, оның жарамдылығы мен беріктігіне көз жеткізіп, есектің, рульдің, тұтқаның, құтқару шеңберлерінің және су құюға арналған ожаудың бар-жоғын тексеру керек. Қайықтағы адамдар құтқару кеудешелерінде болуы тиіс.
Туыстарыңызға және таныстарыңызға қайда баратындығыңызды ескертіңіз, теңізден қай уақытта оралу керектігін айтыңыз. Егер қандай да бір себептермен бағытты өзгерткен болсаңыз, бұл туралы хабарлаңыз. Телефонды өзіңізде ұстауға тырысыңыз. Телефонды өзіңізде ұстау үшін арнайы кейс сатып алып, оны денеге бекітіңіз.
Қайықтың тұрақты тепе-теңдігін бұзбау үшін оған бір-бірден кіріп, еденнің ортасына қадам жасап, орындықтарға біркелкі отыру керек. Қайықтың қозғалысы кезінде қисаюды болдырмау үшін орындарды ауыстыруға және қайықтың бортына отыруға болмайды. Өзге қайықтың бортын соғып алмас үшін, әсіресе «ескекте» отырған адам мұқият болу қажет, ескектерді біркелкі қозғау керек.
Сондай-ақ, қайықпен суда серуендеу барысында, әрқашан өзенінің оң жағымен қозғалу керек, қайықпен қозғалған кезде жағадан 20 метрден алыс емес жерде тұруға тырысыңыз. Егер сізге басқа қайықты басып озу қажет болса, оны қайықтың сол жағынан айналып өту арқылы ғана жасауға болады.
Еспелі қайық барлық жағдайларда бу, мотор және желкенді кемелерге жол беруі тиіс. Кемелердің және қайықтын жолын кесіп өтуден сақ болыңыз — бұл қауіпті. Осы кемелердің жиі және қысқа сигналдарын естіген кезде, ескекті қайық өтіп бара жатқан кемеден қауіпсіз қашықтыққа қарай ауытқуға немесе алыстауға тиіс. Бұл ретте кемеден алыстай отырып, қайықтың тұмсығымен толқын кесуге тырысу керек. Әйтпесе, өзен бойымен келе жатқан кемелердің толқындары қайықты бұруы мүмкін. Қайықтың қозғалысы кезінде тентектікке жол беруге болмайды — бұл өмір үшін қауіпті.
Қайықтың бортына отыруға, бір орыннан екінші орынға ауысуға, сондай-ақ бір қайықтан екінші қайыққа өтуге, оны шайқауға, одан сүңгуге қатаң тыйым салынады.
Егер қайық құлап кетсе, дүрбелең салуға болмайды. Бірінші кезекте жүзе алмайтындарға көмек көрсету керек. Суда, сіз қайықтың бортына жабысып, оны жағаға қарай итеруіңіз керек.
Суға батушыларға көмек көрсету кезінде сақ болу, кенеттен қозғалудан аулақ болу және қайықты бір жаққа еңкейтпеу қажет. Төңкерілген қайық су бетінде қалқып тұратының және суда жақсы құтқару құралы бола алатындығын есте ұстаған жөн.
Шомылу алдында туберкулезбен, безгекпен, ревматизммен, эпилепсиямен, жүрек ауруымен, құлақ қалқаның зақымдаған және естен талмаға бейім адамдар емдеуші дәрігермен кеңесіп, оның нұсқауларын сұрауы қажет.
КАТАМАРАНДА ЖҮЗУ КЕЗІНДЕГІ ҚАУІПСІЗДІК
Теңізде демалу тек жарқын естеліктермен және ұмытылмас сезімдермен есте қалуы үшін, бұл қауіп-қатермен байланысты екенін ұмытпаңыз, сондықтан катамаранды қолданған кезде қауіпсіздік ережелерін сақтау керек.
Келесі қарапайым ережелерді есте сақтау қажет:
— катамаранға отырмас бұрын барлық адамдар құтқару жилетін киюі керек;
— корпустың толық тұтастығына және жұмыс механизмдерінің жарамдылығына көз жеткізу;
— жүзу құралы жүктемесінің біркелкілігін және онда сиымдылығын бақылау керек. Катамаранның корпусының астың зақым келтірмеу үшін, тек тереңдікте тұрғанда ғана адамдар отырғызылады;
— катамаран суда жүргенде адамдардың орыннан орынға қозғалуына және суға секіруге болмайды, сондай-ақ суға секіруге және болмайды, өйткені бұл әрекеттер катамаранның аударылып кетуіне әкеліп соғады.
— топтық серуендеу кезінде кемінде 5-10 м қашықтықты сақтау керек, өйткені суда қозғалу инерциясы кенеттен маневр жасауға мүмкіндік бермейді;
— қатысушылардың жарақаттануын болдырмау үшін катамаранның жанында жүзуге немесе басқа жүзу құралдары мен пирстерге күрт арқандап байлауға жол берілмейді, бұл жүзу құралдарының корпусына зақым келтіруі мүмкін;
— кеңістікте реакцияны және бағдарлауды төмендететін алкоголь, есірткі немесе дәрілік заттарды пайдалануға жол берілмейді.
