Полиомиелит – полиомиелиттің қоздырғышы өмірге қауіп төндіретін ауру. Бұл жұқпалы вирустық ауру. Полиомиелит ең ауыр түрі жүйке жарақаттары сал ауруына, тыныс алудың қиындауына кейде өлімге әкеледі. Бүгінгі таңда оны жою жөніндегі дүниежүзілік күш-жігерге қарамастан, вирус Азия мен Африканың кейбір бөліктеріндегі балалар мен ересектерге әсерін тигізуде. Ауруларды бақылау және алдын алу орталығы (CDC) полиомиелиттен сақтану үшін сақтық шараларын қабылдауға кеңес береді, егер сіз кез-келген жерге саяхат жасасаңыз, полиомиелит қаупі бар. Вакцина егілген және полиомиелит пайда болатын аймаққа баруды жоспарлап отырған ересектерге полиовирустың инактивацияланған вакцинасын (IPV) күшейту дозасын алу керек. Қосымша дозадан кейінгі иммунитет өмір бойы сақталады.
Белгілері
Полиомиелит сал ауруына және өлімге әкелуі мүмкін болса да, вирусты жұқтырған адамдардың көпшілігі ауырмайды және жұқтырғанын білмейді. Паралитикалық синдром. Аурудың бұл ең ауыр түрі сирек кездеседі. Паралитикалық полиомиелиттің алғашқы белгілері, мысалы, қызба және бас ауруы, көбінесе паралитикалық емес полиомиелитке ұқсайды. Бір аптаның ішінде басқа белгілер пайда болады, оның ішінде рефлекстердің жоғалуы, бұлшықеттің қатты ауыруы немесе әлсіздік.
Полиомиелиттен кейінгі синдром
Полиомиелиттен кейінгі синдром – бұл полиомиелиттен бірнеше жылдан кейін кейбір адамдарға әсер ететін белгілер шоғыры. Жалпы симптомдарға мыналар жатады: Бұлшықет немесе буындардың әлсіздігі және ауырсынуы, шаршау, бұлшықеттің ысыраптануы (атрофия), тыныс алу немесе жұтыну проблемалары, ұйқымен байланысты тыныс алу бұзылыстары, мысалы, ұйқы апноэі, суық температураға төзімділіктің төмендеуі.
Дәрігерге қашан қаралу керек?
Полиомиелит табиғи түрде орын алатын немесе Орталық және Оңтүстік Америка, Африка мен Азия сияқты полиомиелитке қарсы вакцина (OPV) қолданылатын әлемнің бір бөлігіне бармас бұрын дәрігеріңізден полиомиелитке қарсы вакцинаның ұсынымдарын біліп алыңыз. Сонымен қатар, келесі жағдайларда дәрігерге қоңырау шалыңыз: Сіздің балаңыз вакцина сериясын аяқтаған жоқ: Сіздің балаңызда полиомиелитке қарсы вакцинаға аллергиялық реакция бар: Сіздің балаңызда вакцина егілетін жерде жұмсақ қызарудан немесе ауырсынудан басқа проблемалар бар: Сіз бірнеше жыл бұрын полиомиелитпен ауырдыңыз және қазір түсініксіз әлсіздік пен шаршау сезінесіз.
Полиомиелиттің себептері
Полиовирус адамнан адамға таралады және адамның жұлынына зақым келтіріп, сал ауруын тудыруы мүмкін (дене бөліктерін қозғалта алмайды). Полиомиелит вирусты жұқтырған адаммен тікелей байланыста немесе ластанған тамақ пен сумен (сирек кездеседі) жұғуы мүмкін. Полиовирусты алып жүретін адамдар вирусты нәжісімен бірнеше аптаға таратуы мүмкін. Вирусты жұқтырған, бірақ белгілері жоқ адамдар вирусты басқаларға жұқтыра алады.
Полиомиелиттің алдын алудың ең тиімді әдісі – вакцинация.
И.ҚУДАЙБЕРДИЕВА, Қордай аудандық санитариялық-эпидемиологиялық бақылау басқармасының эпидемиологиялық бақылау бөлімінің жетекші маманы
