РАЦИОНДАҒЫ ҚАНТТЫҢ ҚАНДАЙ ШЕКТЕУЛЕРІН САҚТАУ КЕРЕК?

0

Егде жаста қантты шамадан тыс тұтыну май алмасуының бұзылуына ықпал етеді, қандағы холестерин мен қант концентрациясының жоғарылауына әкеледі және жасушалардың жұмысы бұзылады.
Артерия қабырғасының өткізгіштігін өзгерте отырып, қандағы қант концентрациясының жоғарылауы оған липидтердің түсуіне қолайлы жағдай жасайды және тромбоциттердің жабысуын арттырады.
14-60 жас тобындағы адамдарда аш қарынға глюкозаның қалыпты деңгейі 4,1-5,9 ммоль/л, ал 60 жастан асқан адамдарда 4,6 – 6,4 ммоль/л құрайды.
Қант қалыпты болса, зерттеу үш жылда бір рет, ал артық салмағы бар қауіп тобындағы адамдарға жылына бір рет қайталанады. Егер келесі симптомдар кенеттен пайда болса, талдауды қайталауға асығу керек: шөлдеудің жоғарылауы, несеп шығарудың жоғарылауы, шырышты қабаттардың құрғауы, қайталанатын зең инфекциялары. Алты айда бір рет отбасында қант диабеті диагнозы қойылған адамдарға қантқа қан тапсыру керек.
Ұйқы безі организмге түсетін қанттың ыдырауымен күресуді тоқтатқан кезде, яғни ол шығаратын инсулин қандағы глюкоза деңгейін қалыпқа келтіру үшін жеткіліксіз болған кезде, қант диабеті дамиды. Бұл жағдайда, егер сіз көмірсусыз диетаны ұстанбасаңыз және қандағы глюкоза деңгейін бақыламасаңыз, пациент диабеттік комаға түсіп, тіпті өліп кету қаупі бар.
Артық қант бауырда гликоген түрінде сақталады, бірақ оны сақтайтын жер болмаған кезде ол майға айналады, бұл семіздікке әкеледі.
Диетадағы қанттың көптігі, оның қандағы деңгейінің күрт өзгеруі нейрондардың дұрыс жұмыс істемеуіне әкеледі, бұл жалған тәбет пен шамадан тыс тамақтануды тудырады.
Липидтердің алмасуы бұзылады, қандағы холестерин деңгейі, қан тамырларының өткізгіштігі, атеросклероздың, жүрек-қан тамырлары ауруларының даму қаупі артады.
Қант кальцийді организмнен шығарады, сүйектерді, тістерді, тырнақтарды бұзады, тіпті остеопороздың дамуына байланысты сынуларды тудыруы мүмкін (тығыздықтың төмендеуі және сүйектердің сынғыштығының жоғарылауы).
Сондықтан, қант диабетінің алдын алу үшін төмендегідей кеңестерге құлақ асыңыз:
• Қантты сусындарды тұтынуды шектеңіз (0,5 литрлік бөтелкеде шамамен 10 шай қасық қант бар).
• Шырындарда қант бар екенін есте сақтай отырып, нектары бар шырындар мен шырынды сусындарға артықшылық беріңіз. Күніне бір-екі стаканнан артық шырын ішуге болмайды. Ең жақсы сусын – су.
•Тәтті тағамдардан бас тартыңыз. Оларды, мысалы, жемістермен, жидектермен, жаңғақтармен және тұқымдармен ауыстырыңыз. Кептірілген жемістер мен жидектердің тәтті емес түрлерін таңдағаныңыз жөн, бірақ оларды аптасына барынша 2-3 порциядан көп ішу керек (бір порция 20 грамм немесе шамамен 2 ас қасық).
• Тәтті йогурттар мен сүзбе кремдерінің орнына хош иістендірілмеген йогурт пен сүзбеге артықшылық беріңіз және оларды дәміне қарай жидектермен әшекейлеңіз. Сіз дүкеннен сатып алынған тәтті немесе одан да тәтті өнім сияқты болмас үшін қантты, балды немесе сиропты қосқанда абай болыңыз.
• Тәттіні құрамында қоректік заттар бар тағамдармен араластырыңыз. Мысалы, торттарды пісіру кезінде тұтас бидай ұнын қолданыңыз, оған сұлы ұлпасын, жаңғақтар, тұқымдар, жемістер мен көкөністерді қосыңыз (сонымен бірге қосылатын қанттың мөлшерін азайтуға тырысыңыз).
• Қайтпаның орнына ботқаға жидектер немесе жемістер қосқан дұрыс.
Жамбыл облысы әкімдігінің денсаулық сақтау басқармасы

Leave A Reply

Your email address will not be published.