Тіл тек қарым-қатынас құралы емес, бұл халықтың жан дүниесін түсінудің кілті. Әртүрлі мемлекетте, әртүрлі мәдениетте тіл — адам тәжірибесінің жан-жақтылығын көрсететін ерекшеліктерді, дәстүрлер мен құндылықтарды қамтиды. Ол ойлауды қалыптастырады, эмоцияларды білдіреді және тарихи жадты жеткізеді. Тіл арқылы біз фольклордың, мифологияның және ұлттық бірегейліктің байлығына қол жеткіземіз. Сөздер, диалектілер білімді ұрпақтан-ұрпаққа беру арқылы дәстүрлер мен әдет-ғұрыптарды сақтап келеміз. Мысалы, табиғи құбылыстарды немесе әлеуметтік қатынастарды сипаттайтын нақты сөздердің болуы халықтың қоршаған әлеммен өзара әрекеттесуін көрсетуі мүмкін.
Тіл сонымен қатар біріктіретін және бөлетін құрал ретінде қызмет етеді. Ол ана тілінде сөйлейтіндер арасында қауымдастық сезімін тудыруы мүмкін және бір-бірін түсінбейтін адамдарды байланыстыра алады. Түрлі халықтың тілін үйрену оның мәдениетіне енуге, оның менталитеті мен дәстүрлерін түсінуге көмектеседі. Бұл әсіресе әртүрлі мәдениеттердің өзара әрекеттесуі үйреншікті жағдайға айналатын қазіргі жаһанданған әлемде өте маңызды.
Осылайша, тіл — бұл халықтың ішкі әлемін, қорқыныштарын, үміттері мен армандарын көруге мүмкіндік беретін жанның айнасы. Тілді түсіну — бұл халықтың мәдениеті мен жеке басын терең түсінуге бағытталған қадам.
ХХІ ғасырда жаһандану және цифрландыру дәуірінде әлеуметтік медиа бүкіл әлемдегі адамдарға тіл мен мәдени кедергілерді жоя отырып еркін ой алмасуға мүмкіндік береді. ХХІ ғасырда тілдерді үйрену — бұл қарым-қатынас тәсілі ғана емес, мәдениет пен тарихты терең түсінудің кілті. Бұл өзекті мәселелерді талқылау үшін ортақ кеңістік құруға ықпал етеді. Осылайша, тіл халықтың жан дүниесінің айнасы болып қала береді, оның ішкі әлемін көрсетеді және қазіргі алуан түрлі қоғамда өзара түсіністікке жол ашады. Тілді түсіну — бұл кез келген тұлғаның жеке ойын тыңдайтын инклюзивті әлем құруға бағытталған қадам.
Қазақ контекстінде ХХІ ғасырда тіл үйрену ерекше мәнге ие. Қазақстан өзінің ұлттық бірегейлігі мен мәдени мұрасын нығайтуға ұмтыла отырып, қазақ тілін білім беру және мәдениетаралық қарым-қатынас құралы ретінде белсенді түрде ілгерілетуде. Мектептерде, мемлекеттік мекемелерде және медиада қазақ тіліне деген зейіннің өсуі байқауымызға болады. Қазақ тілін оқыту бағдарламалары белсенді түрде енгізілуде, бұл жас ұрпаққа өз тамыры мен тарихын тереңірек түсінуге мүмкіндік береді. Бұдан басқа, қазақ тілін үйрену интеграция мен өзара түсіністікке ықпал ете отырып, көпұлтты қоғамдағы басқа халықтармен етене жақын танысуға жаңа мүмкіндіктер ашады, сондай-ақ ел ішіндегі әртүрлі этникалық топтар арасындағы байланысты нығайтады.
Тілді үйрену — бұл жай ғана академиялық сабақ емес, мәдени бірегейлікті қалыптастыруға, халықтар арасындағы өзара түсіністік пен ынтымақтастықты дамытуға жасалған маңызды қадам. Сайып келгенде, тіл инклюзивті қоғам құруға негіз болады, онда әр дауыс тыңдалады және мәдени әртүрлілік бағаланады, құрметтеледі.
Алтынай ӘШІМХАН, «Тілдерді оқыту орталығы» КММ әдіскері
