Үйлену тойына дайындалған кезде әрбір ару ерекше болуды армандайды. Ойында өзі қалаған бейнені құрып, барлығын ұсақ-түйекке дейін жоспарлайды. Ал қалыңдықтың бейнесінде ұлттық элементтер болса көркін одан әрі аша түседі, халықтың бүкіл болмысына сіңген әрбір деталь, зергерлік бұйымдар оған ерекше реңк береді.
Әр халықтың үйлену тойына қатысты салт-дәстүрлері, күйеу жігіт пен қалыңдықтың бейнелері сан алуан. Мені, әсіресе, дүнген қалыңдығына жасалатын ерекше шаш үлгісі қызықтыратын. Бүкіл кескіннің бұл негізгі компонентін өнер туындысы деп атауға болады. Ал мұндай жауһар жасау нағыз өз ісінің шеберінің қолынан ғана келетіні сөзсіз. Бұл өнер ерекше талғамды, шыдамдылықты талап етеді, және алған білім ұрпақтан-ұрпаққа беріледі. Жуырда дүнген қалыңдықтарына керемет шаш үлгісін жасайтын шебер – Халиджа Двумарованың үйінде болдым. Бізді талғампаз қарт әйел қарсы алды. Мен өзім мұндай сұлулықты тек әдемілікті алып жүретін адам жасай алады деген ойға келдім.
Белгілі болғандай, оның шаш әрлеу шебері болуы сәйкестік емес, балалық шағынан шаш өруді, құрбыларына шаштарын бұйралатуды ұнататын. Алайда, әуесқойдан нағыз кәсіби шебер атануға дейінгі жол ұзақ болды. Оның бұл шығармашылық жолға келуіне қайын енесі себепкер болды. Қайын енесі кезінде көпке танымал шебер болған екен. Халиджа мен оның қайын сіңлісі шебердің жұмысын ұзақ уақыт бақылап отыратын. Екінші анасынан жинаған тәжірибесі, зейіні мен табиғи стиль сезімі оның бизнесте ең үздік болуына көмектесті. Оның алғашқы клиенті шебердің есінде мәңгі қалды. «Туысымның үйлену тойының күні белгіленіп, тойға аз ғана уақыт қалғанда қалыңдығы бейнесін өзгертуге шешім қабылдайды. Кекілін кесіп, шашына химиялық бұйралар жасады. Мұндай шашқа үйлену тойына арналған дәстүрлі шаш үлгісін қалай жасау керектігін ешкім білмеді. Ересектердің кінә артуынан қорқып, қалыңдық маған және қайын сіңліме үйлену тойына шаш үлгісін жасап беруімізді өтінді. Жағдай қиын болды, бірақ қолымыздан келгенімізше тырысып, бәрі керемет болып шықты»,-дейді шебер есіне алып.
Қазір үйлену тойлар кезеңінде әйелдің бос уақыты жоқ. Күніне бірнеше қалыңдықты дайындауға мәжбүр болады. Халиджа Двумарованың шеберлігі Масанчиден тыс жерлерде де белгілі. Ал қалыңдықтың бейнесінде жарқырауды армандайтын қыздар оған алдын-ала жазылуға тырысады.
Әйел өзінің білімі мен шеберлігімен қуана бөліседі. Бір кездері қайын енесі оған ашып берген құпияларын ол қызына үйретуде. Осылайша, сұлулықты жасаушылардың жас буыны өсуде. Жалпы, дүнген ұлтының дәстүрлі шаш үлгісін сәндеу үшін заманауи шашты біріктіретін гель-фиксаторды, серпімді жолақтарды пайдаланады. Халиджа күрделі шаш үлгісін шамамен бір сағат ішінде сәндей алады. -«Мәселе тәжірибеде», — дейді қолөнерші. — Білесіз бе, жаңа босағаны аттайын деп жатқан аруды дайындау – шебердің алдындағы ең қиын және жауапты істердің бірі. Нашар шаш үлгісімен қалыңдықтың көңіл-күйі түсіп, бүкіл мереке бұзылуы мүмкін. Демек оның ең бақытты күні жаман естелікке айналуы мүмкін. Менде бір жағдай болды. Үйлену тойына қонақ ретінде келдік. Мен қалыңдықты көргенде қатты қорқып кеттім. Дұрыс жасалмаған айрыммен, олар ашық жүзді әдемі қыздың бейнесін бұзды. Айнадан өзінің бейнесін көріп, ол ренжіді. Мерекеге бірнеше минут қалды. Маған жағдайды құтқаруға тура келді. Қалыңдықтың шаш үлгісі гүлдермен және үйлену тойының бас киімімен толықтырылады, ол көрініске сүйкімділік береді. Ежелгі уақытта мұндай зергерлік бұйымдар күмістен жасалған. Үйлену тойының әр егжей-тегжейінде өзінің қасиетті рәсімі бар. Арудың шашы, оның бүкіл киімі сияқты, ерекше білімге ие. Ол жаңа отбасының дүниеге келуін білдіреді. Біздің кейіпкеріміз әрқашан әрбір қызға ең бақытты болуды шын жүректен тілейді. Халиджа Двумарованың жұмысының сәттілігінде бір үлкен құпия бар – ол махаббат. Ол әрқашан өз туындыларынан шабыт алады және әрбір қалыңдық ол үшін ерекше.
Шолпан САБАНОВА
